Met Allerzielen vieren we de ‘waardigheid van de mens’
In psalm 79 staat: ‘De lijken van uw dienaren lieten zij liggen, als aas voor de vogels van de hemel’. De psalm schetst een beeld van terreurdaden die mensen bang willen maken. Onmiddellijk kunnen de beelden uit Oekraïne bij je bovenkomen; die dag dat de Russen zich terugtrokken uit Boetsja in april 2022. Ze lieten de lichamen van vermoorde, onschuldige burgers op straat achter, ter afschrikking. Afschuwelijke beelden op TV.
Bij mij kwam ook een ander beeld boven. Het Bijbelse beeld van Tobit, een vrome Jood in een vreemd land. Ook hij ziet de lichamen van geloofsgenoten op straat liggen, maar hij heeft een antwoord op de terreur. Tegen de regels in, sluipt hij ’s avonds het huis uit om de lichamen van de vermoorde mensen waardig te begraven. Door de reactie van Tobit op het geweld zijn we ‘het begraven van de doden’ als een werk van barmhartigheid gaan zien. Vanuit deze inspiratie kunnen we ons vragen stellen: Hoe kunnen we het waardig doen: mensen bijstaan in hun laatste levensfase, mensen begeleiden in hun rouw, mensen een waardige uitvaart geven.
Het verhaal van Tobit kan je anders laten kijken naar Allerzielen. Onze verkondiging van het evangelie (in woord en daad) gaat op dit feest ten diepste om de waardigheid van de mens. De waardigheid van de mens houdt immers niet op bij de dood. De verkondiging van ‘het eeuwig leven’ gaat niet enkel om het ‘hierna’, maar ook om het ‘nu’: Het ‘eeuwig leven’ begint eigenlijk ook hier en nu. Ieder mens is door God met aandacht en liefde gemaakt. Gods liefde begint hier en strekt zich uit tot voorbij de grens van de dood. We worden verbonden met hen die ons zijn voorgegaan in de dood.
Pastor Rob van Uden
