Vanuit onze parochies Heilige Geest en De Goede Herder hebben we twee keer bijgedragen aan de Bisschoppensynode in Rome door de verslagen van geloofsgesprekken in te sturen. We konden veel gedachten terugvinden in het document waarin de oogst van de parochies uit Nederland was samengevat. Het viel niet mee om de Synode goed te volgen, maar inmiddels ligt er toch echt een document.
Toch lijkt de Synode een revolutie in de kerk. Bij deze bisschoppensynode was een kwart van de gelijkberechtigde sprekers leek. In de gesprekken tijdens de synode leerden de bisschoppen luisteren en stil zijn als vrouwen hun ervaringen vertelden. Ook bisschoppen die tegen de Synode opzagen – en dat waren er toch nog wel wat – veranderden na een paar ontmoetingen van hart en gedachten. Op zaterdag 26 oktober stemden 369 synodeleden in met een document van 150 voorstellen. De paus heeft beloofd niet meer met een eigen stuk over deze Synode te komen. Hij heeft dit slotdocument in zijn geheel aanvaard en het zo de status van leergezag toegekend. Alle voorstellen zullen besproken blijven worden en op den duur ook worden goedgekeurd. Dat betekent onder andere dat er voortaan altijd leken, vrouwen en mannen, bij toekomstige synodes betrokken zullen worden. Vanaf nu praten gewone gelovigen – vrouwen en mannen – mee in het bestuur van de kerk.
Dat synodale proces moet afdalen naar bisdommen en parochies. Daar zullen in alle gemeenschappen pastorale, diaconale en liturgische raden moeten komen. Ook gemeenschapsopbouw, catechese, toerusting en vorming zullen het werkterrein van geschoolde en gevormde leken zijn. Het ligt aan de bisschoppen en pastores of zij parochianen ervan kunnen doordringen dat hun stem in de kerk telt en dat zij hen ook verantwoordelijkheid toe bedelen. Juist nu het aantal priesters minder wordt, is het belangrijk dat parochianen hun parochie zelf meer gaan dragen.
Drie revolutionaire punten:
- Medeverantwoordelijkheid van leken wordt verplicht.
- De kerk hoeft niet vanuit één centrum bestuurd te worden. Werelddelen, landen, bisschoppenconferenties kunnen andere vormen van kerk zijn beleven. In liturgie, pastoraal en misschien ook in de moraal.
- De bisschoppen moeten hun aansprakelijkheid en transparantie regelen. Naast de kwestie van het seksueel misbruik zijn er ook financiële problemen. Het belangrijkste is het welzijn van de gelovigen.
Ook kwesties die nog niet geregeld kunnen zijn omdat er nog gestudeerd moet worden, kunnen niet meer van de gesprekstafel verdwijnen. De toelating van vrouwen tot het (diaken)ambt, de zegening van homoparen, de pastorale houding jegens gescheiden mensen. Er is geen weg terug: dit blijft gespreksonderwerp!